Martinuscollege pakt klimaatvraagstukken aan met de grafische rekenmachine
Hoe verbind je jouw les aan de actualiteit? Natuurkundedocent Cathy Baars bedacht een project over de droogte en wateroverlast in Spanje. Want hoe kan het dat een land omringd door water zoveel last heeft van droogte? Zij stuurde 12 leerlingen van havo 4 op onderzoek uit. Daarbij werkten de leerlingen aan oplossingen met hun
Aan het einde van het schooljaar draaide de natuurkundeles van Cathy drie weken lang volledig om dit project. “We startten met literatuuronderzoek,” begint Cathy. “Wat zijn de droogteproblemen en de gevolgen van hevige regenval in Spanje? Daarna vormden we groepjes en werd elke groep een ingenieursbureau. Zij kozen een probleem waar ze een oplossing voor gingen verzinnen. Dat waren praktische oplossingen, zoals energie opwekken met wind, watertransport, de opslag van energie, regen maken of zout water zoet maken.”
Programmeren in Python
Elk ‘bedrijf’ kreeg dan de opdracht om het probleem aan te pakken. “Het idee is dat de leerlingen een plan van aanpak schrijven, een prototype bouwen en laten zien dat de oplossing werkt.” Het werken aan technische automatisering is onderdeel van het project en dus gebruiken leerlingen technologie, zoals een aantal Texas Instruments-producten.
Cathy somt op: “Hun eigen
Onderzoekend weg vinden
Cathy merkt dat haar leerlingen het programmeren snel kunnen toepassen. “En dat is handig, want ze moeten voor dit vak regelsystemen maken om pompen, sensoren en zonnecellen aan te sturen.” Dit hoort bij verschillende leerdoelen van het oude en nieuwe curriculum. Al geeft Cathy daar ook haar eigen invulling aan. “Ik maak gebruik van modeldidactiek en onderzoekend leren. Zo kijk ik samen met de leerlingen welke problemen er spelen en begeleid ik de leerlingen bij het bedenken van oplossingen door het proces in overzichtelijke stapjes te verdelen. Daarbij speelt technologie steeds een rol. Uiteindelijk moet met één druk op de knop alles lopen wat je hebt bedacht.”
Daarbij reageren leerlingen soms heel verrast. “Bijvoorbeeld als een ledlampje inderdaad gaat branden en ze zich realiseren dat een elektromotor ook een dynamo is. En een heel mooi resultaat was dat het voor het eerst is gelukt om in de klas zout water te verdampen en er zoet water voor terug te krijgen.”
Bloeiende tuin door natuurkundeklas
Met een Erasmus+ beurs konden de leerlingen en twee docenten een studiereis maken naar Álora, in de buurt van Malaga. “Dit was een gefinancierde reis, maar niet verplicht. In totaal gingen zes leerlingen en twee docenten mee. Met een Vlaamse natuurkundeleraar die daar woont zijn door de leerlingen twee concrete projecten opgepakt. Zo was de boomgaard van zijn onderbuurman afgebrand én had hij geen (stromend) water terwijl er wel een natuurlijke waterbron was. De leerlingen werkten aan het zorgen voor water en het maken van een proeftuin voor nieuwe planten en bomen.”
De leerlingen noemden het project ‘La espiral verde’, de groene spiraal. “Ze werkten aan het blootleggen van de waterbron, het aanleggen van een spiraaltuin om erosie tegen te gaan en het automatiseren van pompen en filters. En het leuke is: al in de tijd dat we er waren had de onderbuurman stromend water. Ook kreeg ik na een maand een foto van de spiraaltuin en die is helemaal groen, de mango-, avocado- en andere plantensoorten groeien!”
Hoopvolle toekomst
Cathy merkt dat het klimaatbewustzijn van de leerlingen door de lessen is vergroot. “Ze hebben gezien dat je met, soms simpele, technologische oplossingen zelf een bijdrage kunt leveren. En tegelijkertijd dat deze problemen niet makkelijk zijn op te lossen. In Spanje is er strijd om wíe het water krijgt, en de regering moet daarin moeilijke afwegingen maken. Ze hebben verder leren denken dan in het klaslokaal, dat is de kracht van onderzoekend leren. Ze zijn best pessimistisch over het klimaat, het is fijn dat ze wat hoop krijgen voor de toekomst.”
Uitbreiden naar vier vakken
De leerlingen schrijven zelf hoe ze terugkijken op het geleerde. “Eén leerling zei ‘het lijkt wel of we vakantie hebben.’” Cathy lacht. “Dat voelt misschien zo, maar ze waren elke dag van 8 – 22 uur aan het werk! En het mooie is dat het een aantal leerlingen heeft bevestigd in de beroepskeuze, zij gaan voor een technische opleiding.” Ook op school is het project een succes. ”Volgend jaar breiden we uit en gaan we bij natuurkunde, scheikunde, biologie en aardrijkskunde tegelijk aan de slag met de ‘Groene Maatschappij’ waarbij we gebruik maken van TI-Nspire™ CX technologie. Dan bouwen we samen binnen dit project aan een klimaatbestendige stad.”